Cho đến tận giờ phút này, đã 2 tuần sau khi trở về từ một nơi cách Sài Gòn hơn 15,000km với 17 giờ bay, mọi thứ gần như vẫn còn y nguyên trước mắt tôi – một Software Developer vừa trải qua 58 ngày onsite trên đất Mỹ.

3 TUẦN TRƯỚC CHUYẾN ĐI

Sáng hôm đấy vào văn phòng, con bé phòng nhân sự tự dưng nhìn mình cười kiểu bí hiểm, hỏi tại sao, nó bảo anh cứ check mail rồi sẽ hiểu.

Đi onsite? Manager đề cử? Bay đến Mỹ? Đơ, và sững sờ mất cả chục phút chứ chẳng chơi! Dân dev không có giỏi diễn tả cảm xúc tình cảm này nọ, nên thôi cái cảm giác lúc đó, các bạn tự chờ rồi trải nghiệm vậy. Thay vào đó, tiện tay note đây cho các bạn tham khảo, các công ty chọn người đi onsite dựa trên tiêu chí nào?

1. Kỹ năng mềm tốt
2. Kỹ thuật cứng
3. Trình độ ngoại ngữ
4. Chọn ai đã từng đi onsite trước đây
5. Số năm kinh nghiệm

Vậy mà mình nghe mấy sư huynh hù, phải làm đâu chừng 5-6 năm, may ra mới có cửa đi onsite. Chắc mình là kỷ lục, vừa vào công ty được 1 năm, giờ chuẩn bị khăn gói đi xa. Chưa đâu, interview với khách hàng mới khoai. Tuỳ vị trí, BA, Tester, PM, hay Dev – cơ hội đi onsite gần như ngang nhau. Và mỗi vị trí khách hàng sẽ phỏng vấn một kiểu.

Và đây là cái chu trình (gần đủ), mà ai cũng PHẢI trải qua trước khi đi onsite:

> Lo giấy tờ, thủ tục visa
> Tham gia các khoá training về dự án
> Thương lượng với HR các phúc lợi và chính sách liên quan.
> Các khoá học cấp tốc tăng cường ngoại ngữ

2 NGÀY TRƯỚC KHI LÊN MÁY BAY

Sếp dặn, tôi không đưa anh qua đó chỉ để cãi nhau với khách hàng, nên liệu chừng.

Ba má gọi điện hỏi mua đủ đồ dùng chưa, không phải du lịch thường đâu. Là qua Mỹ đấy, mày giờ là niềm tự hào để bố mày đem đi khoe cả xóm cả họ rồi đấy.

Bạn người yêu ra tận sân bay tiễn, bảo anh nhớ ngày nào cũng phải online chat, không được léng phéng.

Tôi thì đầy bỡ ngỡ, chờ xem đất Mỹ trông như thế nào, lần đầu ra nước ngoài, đến ngay một xứ sở đáng mơ ước của nhiều người trên thế giới… Rồi máy bay cất cánh, trời Sài Gòn hôm đó mưa nhẹ.

Sau 17 giờ bay, cuối cùng cũng hạ cánh, lần đầu tiên, thằng dev Việt 25 tuổi, đặt chân trên đất Mỹ. Hít một hơi, và bắt đầu…

TUẦN ĐẦU TIÊN TRÊN ĐẤT MỸ

Tuyệt vời. Theo đúng nghĩa đen. Bỡ ngỡ văn hoá. Đương nhiên, dù có chuẩn bị trước! Phần này tôi sẽ không viết nhiều, vì nó thực sự thú vị, bạn đi và tự trải nghiệm lấy nhé. Mua ổ cắm điện, trời ơi, cái vụ ba chấu và hai chấu, tìm mua cục chuyển đã mệt, lại còn mắc. Cứ nghĩ đồ nào cũng rẻ như đồ (Trung Quốc) bán ở Việt Nam.

Khách hàng chào đón nhiệt tình hết mức, chỗ làm việc còn thơm mùi mới.
Bác CEO khách hàng mời cơm trưa.
Qua hôm sau đến cả team internal họ mời.
Ăn bao nhiêu thì bắt đầu làm cho đáng…

SAU MỘT THÁNG LÀM VIỆC ONSITE

“Đi onsite là làm dâu thiên hạ, cho cả phía khách hàng và team offshore. Nên cân nhắc kỹ xem mình có phù hợp với vị trí đó hay không, mình sẵn sàng để đối mặt với khách hàng 1 mình chưa. Nếu mình đi onsite thì có lợi ích gì cho team không.” Mấy anh tiền bối đã nói vậy, và giờ mình nghĩ các anh xứng đáng là tiền bối.

Những thứ trước giờ team họ không hiểu, tôi là người phiên dịch.
Những task trước giờ team internal họ không quen làm, tôi làm.
Những bug cũ từ đời cổ tích chưa ai buồn fix, tôi fix.
Những requirement bữa giờ mang tiếng là không feasible, tôi sẽ bị chất vấn.
Onsite mà, đừng từ chối…

Người yêu chat, đòi chia tay. Thời gian dành cho nhau càng ngày càng ít. Nói chứ, thời gian cho bản thân, ăn và ngủ mình còn bị rối loạn, huống chi dành cho người khác. Vậy là mình trải nghiệm thêm một điều mới, mất người yêu. Biết vậy mình không đi…

Thực ra thì cũng có nhiều cái “đền bù”, tuỳ coi bạn có cần những thứ đó hay không, tôi tạm liệt kê ở đây vài thứ dễ thấy nhất:

• Rèn luyện ngoại ngữ. Xung quanh người ta dùng tiếng Anh, bạn dùng tiếng Việt thì nói chuyện một mình à? Thế nên BUỘC phải dùng tiếng Anh. Tin tôi đi, khả năng phản xạ tăng vùn vụt.
• Trải nghiệm cuộc sống mới, du lịch, khám phá văn hoá. Cái này thì đương nhiên rồi, coder xong hết giờ, xách dép chạy về enjoy cuộc sống trên đất nước phồn hoa – đất hứa đáng mơ ước của rất nhiều người.
• Tiết kiệm được thêm nhiều tiền (nếu biết tiết kiệm)
• Cơ hội thể hiện khả năng bản thân, tạo tầm ảnh hưởng, hình ảnh cá nhân, thương hiệu riêng (sau khi đi onsite về, bạn sẽ tha hồ chém).
• Về mặt phi vật chất, nếu nhìn xa hơn, thì chắc chắn bạn sẽ thấy mình được mở mang tầm mắt, có thêm vốn sống, mở rộng quan hệ.
• Và… cả kho hình để sống ảo trên Facebook. Đảm bảo số like cao nhất (chắc chỉ thua hình đám cưới).

Một tháng, rồi hai tháng… À chưa, 58 ngày rồi sẽ qua, nhanh lắm!

MỘT TUẦN TRƯỚC CHUYẾN BAY VỀ

Bạn CEO bên khách hàng cười hiền lành hỏi thăm, ủa có thấy nhớ nhà chưa? Mình cười nhẹ, hiền không kém. Chẳng lẽ lại bảo mình quên luôn cả nhà mình đang ở đâu rồi? Đám nhân viên công ty khách hàng mặt bỗng dưng hối hả và vồn vã với mình, như kiểu rõ ràng là từ tuần sau thôi, cuộc đời bọn họ sẽ lại tiếp tục lao đao như trước ngày mình đến. Nên còn tuần cuối, ráng mà tranh thủ xài.

Sếp Việt Nam “hello” trên Skype đầy tình cảm, em không có ý định ở lại.
Đám đồng nghiệp “ở nhà” nhao nhao chờ quà Mỹ.
Bạn người yêu cũ gọi điện, anh về rồi mình quay lại.
Bản thân mình chỉ thấy cảm giác nó lưng lửng ở đâu, không ở Mỹ, chẳng ở Việt Nam.

Rồi mình cũng về, lại 17 giờ bay, xa đất Mỹ.

SAU TẤT CẢ…

Để khép lại bài viết này, chỉ xin nhắn gửi đến các bạn (những người đang có ý định hay cơ hội đi onsite), 5 điều cực kỳ mấu chốt sau đây:

1. Trước khi đi, luyện cấp tốc ngoại ngữ (nếu thấy cần) và nắm vững những tech stacks mà dự án của khách hàng cần. Tự tin vào bản thân trong mọi tình huống khẩn cấp của dự án: bạn là người có kinh nghiệm nhất 😉
2. Chuẩn bị cho cuộc sống tự thân vận động. Sắp xếp ổn thoả việc cá nhân và gia đình trước khi đi onsite.
3. Bạn cần chuẩn bị kiến thức về quốc gia đang tới, như văn hoá, phong tục, ẩm thực để hoà nhập tốt. Hãy làm bạn ngay với một đồng nghiệp bản địa và mọi thứ sẽ ổn.
4. Vật dụng mang theo: thuốc, dụng cụ điện… (có những thứ đơn giản mà tìm rất khó khăn hoặc mắc tiền)
5. Đi hay không? Chưa đi bao giờ thì cố mà đi đi, dù sẽ có những hạn chế, nhưng nếu bạn đi thì bạn sẽ có nhiều trải nghiệm hơn so với những ai chưa bao giờ được đi (đương nhiên).

Đó là hành trình tôi đã đi qua, một tên Developer người Việt lần đầu tiên đặt chân onsite lên đất Mỹ – một trong những điểm đến đáng mơ ước của Developer Việt (trong đó đã từng có tôi). Còn câu chuyện của bạn? Comment nhé!